Romantiek en realisme invalshoek 5

Invalshoek 5: Kunst, wetenschap en techniek

1             Muziek- en kunstgeschiedenis zijn als zelfstandige disciplines in de 19e eeuw ontstaan, omdat de klassieke opvatting over kunsten steeds meer ter discussie komt te staan. Daardoor komt er behoefte aan onderzoek. Feitenonderzoek en biografische studies staan in de belangstelling.

2             Specialisatie in de kunsten maar ook behoefte aan samengaan in Gesamtkunstwerk Enerzijds ontstaat ballet als aparte discipline, maar anderzijds worden opera’s geschreven als een Gesamtkunstwerk.  Een goed voorbeeld hiervan is Der Ring des Nibelungen van Wagner.

   a          Der Ring des Nibelungen is een operacyclus over de tragedie van de wereld: de strijd van egoïsme en liefde. Dit is een reeks opera’s over het verhaal van Wotan en de tragedie van de wereld: de strijd van egoïsme en liefde. De heer van Walhalla wilt een fort bouwen en gebruikt goud gestolen van de Rijndochters. Over het goud heerst een vloek en alleen mensen met een zuiver hart en ontembare moed kunnen het goud overwinnen.

  b           Waarom past dit verhaal goed in de romantiek? De romantiek gaat over het vluchten naar droomwerelden, bijvoorbeeld sprookjes. Ditverhaal is gebaseerd op een sprookje/mythe en de dingen die gebeuren zijn geen realiteit.

  c            Wagner gaat erg ver in Gesamtkunstwerk leg dit uit. Wagner ziet poëzie, decor, handeling en muziek als een eenheid. Hij gooit de bestaande regels van een opera overboord. De vaste indeling in afgeronde nummers verdwijnt en een oneindige melodie komt ervoor in de plaats. Hij gaat hier erg ver in, omdat hij alles op elkaar af wilt stemmen en bereid is om alle bestaande regels over hoop te gooien.

 

3             Uitvinding gaslicht

a          Wagner en zijn opvatting over verlichting in zijn voorstellingen: De verlichting zorgde voor een bepaalde sfeer. Met verlichting kon je dus heel goed een sfeer opwekken.

   b          Gaslicht geeft veel meer licht dan kaarslicht en is minder brandgevaarlijk.

 

4             Samenwerking met ingenieurs

 

 Crystel Palace, 1851, Paxton

   a          Het Crystal Palace is gebouwd voor  de wereldtentoonstelling van 1851 in London. Het bestaat uit gietijzer en glas.Crystel Palace, 1851, Paxton

   b          Het gebouw lijkt een beetje op een grote broeikas. De ontwerper Joseph Paxton was oorspronkelijk ook een broeikas bouwer.

   c           Het was erg bijzonder dat deze materialen werden gebruikt mij zo’n gebouw. Voorheen was dit nog nooit gebeurt en het enorme grote maakte het erg lastig en niet eerder geprobeert.

   d          De Eiffeltoren is ook tijdens een wereldtentoonstelling gebouwd. Bij de bouw is gebruik gemaakt van staal. Wat voor die tijd erg vernieuwd was.

 

5             Fotografie

a          Fotografie is het met behulp van licht moment vast leggen in een afbeelding. Je bevriest als het ware het moment. De eerste foto’s werden gemaakt door een donkere doos of ruimte te maken met 1 gaatje waar het licht door viel. Dat licht viel dan op lichtgevoelig papier en kon dan ontwikkeld worden tot een foto. Later werd hier een analoge camera voor gebruikt waar dan licht op een filmpje viel. Dat filmrolletje moest je dan in het donker in ontwikkel vloeistof leggen, waarna de afbeelding zichtbaar wordt. Tegenwoordig worden veel foto’s met een digitale camera gemaakt.

b          De uitvinding van de fotografie is in 1837 door Louis Daguerre. Maar ook al vele jaren daarvoor zijn er uitvinders geweest die soortgelijke uitvindingen hebben gedaan. Zoals Joseph Nicéphore Niépce in 1816.

c          In de beginjaren van de fotografie werd een negatief vastgelegd op een gejodeerde verzilverde koperplaat.

d          Edgar Degas gebruikte fotografie om onverwachte bewegingen vast te leggen in plaats van bestudeerde houdingen. De realiteit kon dus beter worden vast gelegd.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Foto's gemaakt door Degas, eind 19e eeuw

 

 

Twee dansers op het toneel, Edgar Degas 1874

 

 

e          Impressionisten waren vooral heel blij met de uitvinding van fotografie. Foto benaderen hun idee over objectief kijken. En in plaats van afgewogen contrasten registreert het toestel de harde scheiding tussen zonlicht en schaduw. Foto’s ontmaskeren de academische regels. Net als de impressionisten die ook niet aan de academische regels voldoen.

f           Hieronder zie je een afbeelding van Degas. Geef aan welke aspecten van de vormgeving wijzen op de invloed van fotografie en geef aan waar je dat in het schilderij ziet. De invloed van fotografie kun je zien aan het schaduw licht contrast. Er is een duidelijk verschil te zien, bijvoorbeeld bij de rand van de schaal waar ze zich in wast en de bodem. Verder zie je dat er echt een kader is te zien. De witte kan wordt maar voor de helft afgebeeld omdat de rest gewoon weg niet meer er bij past. Dat is een principe wat je ook bij de fotografie tegenkomt: je hebt een bepaald kader en je kan dat niet aanpassen.

 

De badende vrouw, pastelkrijttekening, Edgar Degas, 1886

 

6             Uitvinding lithografie Lithografie is steendruk. Met vet wordt op steen een tekening gemaakt. Bij het afdrukken met inkt, stoot het vet de inkt af, zodat de druk ontstaat. De uitvinding was bedoeld voor het drukken van muziekschrift, maar beeldend kunstenaars gaan deze techniek gebruiken voor het maken vanaffiches. Een beroemd kunstenaar die dit gedaan heeft is Toulouse Lautrec.